Ngày 24/02/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 12/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2013/NĐ-CP ngày 06/08/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giá về thẩm định giá, Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/5/2021.
Trong đó có điều khoản chuyển tiếp yêu cầu các doanh nghiệp phải đảm bảo điều kiện của người đại diện theo pháp luật kể từ ngày 31/12/2021. Như vậy, tính đến ngày 01/01/2022, tất cả các điều khoản của Nghị định trên thực sự có hiệu lực. Sau 7 tháng thực hiện, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) đã có những kết quả về việc thực hiện Nghị định này như sau:
Việc cấp mới giấy chứng nhận kinh doanh đã đi vào nề nếp
Theo Cục Quản lý giá, việc triển khai thực hiện các quy định tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP bước đầu đã đạt được mục tiêu đề ra, nhất là trong việc quản lý chặt hoạt động cấp mới Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đối với các doanh nghiệp thẩm định giá, quản lý điều kiện hành nghề đối với các thẩm định viên về giá tại doanh nghiệp thẩm định giá.
để nhìn lại và đánh giá một năm thực hiện các nhiệm vụ đã được đề ra
Kể từ ngày 25/9/2015, thực hiện quy định tại Luật giá và các văn bản hướng dẫn, Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá) đã thực hiện cấp Giấy Chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá cho các doanh nghiệp. Tổng kết cho thấy trong các năm qua, số lượng các doanh nghiệp thẩm định giá được cấp mới tăng nhanh, nhất là năm 2016 tăng 42 doanh nghiệp, năm 2017 tăng 45 doanh nghiệp, năm 2020 tăng 98 doanh nghiệp.
Tuy nhiên, từ khi quy định về cấp mới có hiệu lực theo Nghị định số 12/2021/NĐ-CP, số lượng doanh nghiệp thẩm định giá cấp mới đã giảm đáng kể (tỷ lệ giảm 88% so với cùng kỳ 2020), cụ thể 8 tháng kể từ khi Nghị định số 12/2021/NĐ-CP có hiệu lực, chỉ có 8 doanh nghiệp được cấp mới (tháng 5 có 2 doanh nghiệp, tháng 6 có 1 doanh nghiệp, tháng 9 có 1 doanh nghiệp, tháng 10 có 1 doanh nghiệp, tháng 11 có 1 doanh nghiệp, tháng 12 có 2 doanh nghiệp). (Số liệu cụ thể xem bảng)
Đvt: doanh nghiệp
| Năm | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Số lượng doanh nghiệp cấp mới | 15 | 42 | 45 | 15 | 26 | 98 | 21 |
Như vậy, tính đến ngày 31/12/2021, cả nước có 430 doanh nghiệp được cấp mã hành nghề thẩm định giá được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá (thực tế năm trong năm 2021 có 364 doanh nghiệp hoạt động). Việc áp dụng quy định mới tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP đã góp phần thực hiện yêu cầu về siết chặt quản lý nhà nước đối với hoạt động thẩm định giá, hướng tới nâng cao chất lượng trong bối cảnh điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá hiện được đánh giá là còn quá mở dẫn đến số lượng các doanh nghiệp thẩm định giá phát triển nóng vượt quá định hướng phát triển nghề giai đoạn 2013 – 2020. Mặt khác, nhằm khắc được tình trạng một số cá nhân là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp thẩm định giá do làm ăn yếu kém, chất lượng dịch vụ thẩm định giá thấp hoặc bị khiếu nại, tố cáo, họ đã giải thể doanh nghiệp cũ để trốn tránh trách nhiệm và ngay sau đó thành lập doanh nghiệp mới thì việc quy định thời gian tối thiểu để được tiếp tục là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp thẩm định giá khác.
Kiểm soát chặt các hoạt động của doanh nghiệp thẩm định viên về giá
Năm 2021, Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá) đã thực hiện đình chỉ hoạt động 6 doanh nghiệp (năm 2019 đình chỉ 12 doanh nghiệp, năm 2020 đình chỉ 03 doanh nghiệp) và thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thẩm định giá của 20 doanh nghiệp (năm 2019 thu hồi 16 doanh nghiệp, năm 2020 thu hồi 18 doanh nghiệp).
Qua rà soát điều kiện hoạt động của các doanh nghiệp thẩm định giá trong năm 2022 theo quy định tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP, kết quả chỉ có 279 doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động từ ngày 01/01/2022 so với tổng số 364 doanh nghiệp hoạt động trong năm 2021 (chiếm tỷ lệ 77%, giảm 23% doanh nghiệp), đồng thời cũng chỉ bằng 84% so với số doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động được công bố vào đầu năm 2021 (tại Thông báo số 1079/TB-BTC ngày 31/12/2020 có 333 doanh nghiệp thẩm định giá đủ điều kiện hoạt động từ ngày 01/01/2021).
Kết quả rà soát điều kiện hành nghề của các thẩm định viên về giá tại các doanh nghiệp thẩm định giá cho năm 2022 theo quy định tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP cũng cho kết quả tương tự. Kể từ ngày 01/01/2022, cả nước chỉ có 1.460 thẩm định viên về giá được phép hành nghề/tổng số 1.828 thẩm định viên hành nghề trong năm 2021 (chiếm tỷ lệ 80%, giảm 21% thẩm định viên về giá hành nghề), đồng thời cũng chỉ bằng 85% so với số thẩm định viên về giá đủ điều kiện hành nghề được công bố vào đầu năm 2021 (tại Thông báo số 1079/TB-BTC ngày 31/12/2020 có 1.722 thẩm định viên về giá đủ điều kiện hành nghề từ ngày 01/01/2021).
Trong thời gian tới, Cục Quản lý giá tiếp tục theo dõi, tổ chức triển khai thực hiện nghiêm các quy định tại Nghị định số 12/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, năm 2022 Cục tiếp tục triển khai cập nhật kiến thức cho các thẩm định viên về giá hành nghề (dự kiến các nội dung cập nhật như: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan đến hoạt động thẩm định giá, phân tích các lỗi thường gặp trong thẩm định giá, nhận diện các lỗi phải chịu trách nhiệm hình sự trong thẩm định giá, các kỹ năng thu thập và phân tích thông tin phục vụ thẩm định giá, cùng một số nội dung nghiệp vụ khác) và tổ chức Hội nghị thường niên giám đốc các doanh nghiệp thẩm định giá để đối thoại và phổ biến kiến thức nghề nghiệp nhằm củng cố, chấn chỉnh hoạt động nghề theo đúng pháp luật.
Những điểm mới của Nghị định số 12/2021/NĐ-CP
1. Nghị định quy định về nghĩa vụ ký Báo cáo kết quả thẩm định giá, Chứng thư thẩm định giá của thẩm định viên về giá hành nghề, theo đó, thẩm định viên về giá hành nghề phải ký ít nhất 10 bộ Chứng thư và Báo cáo kết quả thẩm định giá trong năm được thông báo hành nghề.
2. Nghị định quy định về yêu cầu đối với người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp thẩm định giá phải có ít nhất 03 năm (36 tháng) là thẩm định viên về giá hành nghề trước khi trở thành người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp thẩm định giá; đồng thời không là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc của doanh nghiệp thẩm định giá đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá trong khoảng thời gian 01 năm (12 tháng) tính tới thời điểm nộp hồ sơ cấp, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá.
3. Ngoài ra, Nghị định còn có một số quy định nhằm làm rõ hơn các quy định về: Giải quyết tranh chấp về kết quả thẩm định giá giữa doanh nghiệp thẩm định giá và khách hàng thẩm định giá; Quy định về kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về giá nhằm hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về giá thống nhất, phục vụ tốt hoạt động thẩm định giá của doanh nghiệp thẩm định giá cũng như hoạt động thẩm định giá của nhà nước; Quy định liên quan đến giá dịch vụ thẩm định giá và một số nội dung liên quan đến thời hạn, hồ sơ cấp mới, cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá…
Phạm Thanh Bình – Cục Quản lý giá
